فاطمه شعبانی : امروزه که شبکه‌های اجتماعی بخش جدایی ناپذیر زندگی ما شده واژه‌های جدیدی هم به دامنه لغات ما اضافه شده است؛ «اینفلوئنسر» یکی از این واژه هاست. «اینفلوئنسر» افراد تاثیر گذار در فضای مجازی اند که در شبکه‌های اجتماعی مثل تلگرام، اینستاگرام، توئیتر، فیس بوک و سایر پیام رسان‌ها حضور و دنبال کننده‌های زیادی دارند.این‌ها این قدرت را دارند که تصمیم خرید مردم را تحت تاثیر قرار دهند. هنگامی که یک «اینفلوئنسر» محتوایی را تولید می‌کند خود را به عنوان خریدار بالقوه یا شخص ثالث نشان می‌دهد و محصول را گواهی می دهد. امروزه در صنعت گردشگری از «اینفلوئنسر مارکتینگ» برای جذب گردشگر استفاده می‌شود. چندی قبل تعدادی از این «اینفلوئنسر» به دعوت بخش خصوصی به ایران آمدند تا ضمن بازدید، جاذبه‌های گردشگری ایران را تبلیغ کنند. «دکتر محمدابراهیم لاریجانی» مدیرکل بازاریابی و تبلیغات وزارت میراث فرهنگی وگردشگری معاون بازاریابی وزارت گردشگری معتقد است: «این روش به دلیل جذابیت، فراگیری و هزینه‌های پایین‌تر نسبت به سایر روش‌های تبلیغاتی موثرتر و کم هزینه‌تر است.»
با توجه به اینکه دکتر مونسان در مصاحبه‌ای استفاده «اینفلوئنسر مارکتینگ» را برای جذب گردشگر به ایران مطرح کردند، شناسایی و دعوت از این افراد با چه معیاری صورت می‌گیرد و قرار است از پتانسیلشان چطور استفاده شود؟
ما برای تبلیغ و معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران روش‌های مختلفی داریم از جمله: نمایشگاه، چاپ اقلام تبلیغاتی، برگزاری هفته‌های فرهنگی و نشست‌های تخصصی بین آژانس دار‌های ایرانی و کشور‌هایی که قرار است ما از آنجا گردشگر جذب کنیم. در سال‌های اخیر یکی از روش‌های پرکاربرد و تاثیر گذار، فضای مجازی بوده که این عملیات را به عنوان «دیجیتال مارکتینگ» می‌شناسیم که ابزار‌های مختلفی دارد از جمله «اینفلوئنسر مارکتینگ. در کشوری مانند چین حدود ۹۰۰ میلیون نفر از «وی چت» استفاده میکنند و افرادی هستند که دنبال کننده‌های میلیونی دارند. این افراد در توسعه گردشگری هر کشوری به شدت مورد استقبال قرار گرفته اند و کشور‌ها سعی میکنند که خودشان را از کانال این‌ها معرفی کنند. این روش مدت‌ها بود که در دستور کار ما قرار داشت و ما گروه‌های مختلف را شناسایی و مذاکره کردیم که این‌ها ایران را بشناسند و از جاذبه‌های گردشگری ایران عکس و فیلم زنده بگیرند و در صفحه شان بگذارند و هموطنانشان ببینند؛ مخاطبان اینطوری بیشتر اعتماد میکنند تا اینکه ما خودمان این فیلم و عکس‌ها را منتشر کنیم. وقتی ما فیلم و عکسی را منتشر میکنیم تبلیغات محسوب می‌شود- معمولا در دنیا به تبلیغات اعتماد نمی‌شود-، اما وقتی خودشان جاذبه‌های گردشگری ایران را می‌بینند حس تعلق و اعتمادی را در دنبال کننده‌ها به وجود می‌آورند. ما ۲ سلبریتی چینی را در زمینه غذا شناسایی کردیم که هرکدام ۱-۲ میلیون نفر دنبال کننده دارند و این‌ها هفته‌های آینده به ایران می‌آیند و غذاهای ایرانی را تست میکنند و برای کشورخودشان فیلم وعکس می‌فرستند. یک گروه ۹ نفره از رسانه و خبرنگاران چینی را مجددا شناسایی و مذاکره کردیم که در ماه‌های آینده به ایران خواهند آمدکه همه این‌ها در معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران تاثیر گذار خواهد بود.
گویا در هفته‌های گذشته هم ۱۲ نفر «اینفلوئنسر» به ایران دعوت شده بودند قضیه چی بود؟
بله اخیرا بخش خصوصی از منابع مالی خودش و با حمایت معنوی وزارت گردشگری یک گروه ۱۲ نفره از ۸ کشور جهان را دعوت کرد. وزارت گردشگری صرفا کار‌ها را تسهیل و مجوز‌ها را در اختیارشان گذاشت، اما دعوت از سوی بخش خصوصی بود. مجموع بازدیدکننده‌های این اینفلوئنسر‌ها ۲۰ میلیون نفر از ۸ کشور جهان بودند. این‌ها از تهران، کاشان، آباده، شیراز بازدید کردند و از جاذبه‌های گردشگری ما همچون: غذا‌ها و شیرینی جات سنتی، لباس‌های سنتی، اقامتگاه‌ها و بوم گردی، آداب و رسوم حتی حمام‌های قدیمی و ورزش زورخانه‌ای فیلم و عکس تهیه و مخابره کردند. این روش به دلیل جذابیت، فراگیری و هزینه‌های پایین‌تر نسبت به سایر روش‌های تبلیغاتی موثرتر و کم هزینه‌تر است.'
وزارت میراث فرهنگی و گردشگری تا به حال چه اقداماتی در این راستا انجام داده است؟
سال گذشته ۱۱ گروه تور آشناسازی از بلا گر‌ها، خبرنگارها، آژانس‌ها .. در مجموع ۱۹۴ نفر از ۱۷ کشور دنیا به ایران آمدند و از حدود ۲۰ استان ما بازدید کردند. این‌ها وقتی به کشورشان برمی گردند خبرنگار در رسانه اش گزارش ایران را می‌نویسد، بلاگر در وبلاگش تصاویر ایران را می‌گذارد، آژانس تور ایران می‌گذارد. این‌ها روش‌هایی است که به نسبت هزینه‌ای که میکنیم اثر گذاری اش بیشتر است. با این پول شاید بتوان در کشور هدف یک نماهنگ یا برنامه تلویوزیونی پخش یا در یک نمایشگاه شرکت کرد. خوبی این‌ها این است که خودشان ما را معرفی میکنند و در فضای مجازی بازدید کننده‌ها می‌بیند و در فضای مجازی دست به دست می‌شود و افراد مختلف می‌توانند این تصاویر را از ایران ببیند.
بعد از یکسال بررسی کرده اید که نتیجه این دعوت چی بوده و چه بازخوردی داشته است؟
اساسا تبلیغات کاری دراز مدت است و باید تداوم داشته باشد. گام اول تبلیغات معرفی، گام دوم متقاعد سازی و گام سوم یادآوری کننده است که یادآوری کنیم به ایران بیاید. همه این‌ها منجر به این شود که گردشگر تصمیم بگیرد به ایران سفرکند. در این زمینه ما می توانیم بگوییم به ازای هر «اینفلو ئنسری» که به ایران می‌آید چه تعداد عکس و فیلم را می‌بینند و چند نفر کامنت می‌گذارند، اما به طور مستقیم نمی‌توانیم بگوییم که به ازای هر «اینفلو ئنسر» چه تعداد گردشگر به ایران آمده یا می‌آید. تبلیغات کاری دراز مدت است و در سال‌های آینده اثرش را خواهیم دید.
سوالی که مطرح می‌شود این است که با کلی تلاش توریست را جذب کردیم، اما چقدر بستر را آماده کرده ایم؟ به طور مثال ما هنوز به راننده‌های تاکسی مان آموزش نداده ایم که از توریست کرایه بیشتری نگیرد؟
این فرایند و یک زنجیره است یک گروه باید آموزش بدهند، یک گروه باید ویزا بدهند، یک گروه حمل و نقل پذیرایی و اقامت را برعهده بگیرند و یک گروه هم ایران را معرفی کند. ما در حال حاضر تبلغات میکنیم. وزارت خانه میراث فرهنگی و گردشگری، اداره‌ای به نام اداره کل آموزش دارد که در سطح کشور بیش از ۵۰ دوره آموزشی را برای آموزش جوامع محلی، رستوران دارها، راننده‌های تاکسی، آژانس دارها، دهیاران، ماموران انتظامی و گمرگ طراحی کرده است و از سال گذشته با جدیت تمام مشغول آموزش هستند.
سوال من این است شما بازاریابی می‌کنید، اما اگر نتوانیم به گردشگر خدمات خوبی ارائه بدهیم دافعه ایجاد می‌شود که تمام تبلیغات را خنثی می‌کند، در این زمینه راهکاری اندیشیده اید؟ما نمی‌توانیم، به دلیل اینکه کسانی آموزش ندیده اند یا زیرساخت آماده نیست تبلیغات را تعطیل کنیم. مشکلات همیشه هست، اما نباید در مشکلات بمانیم باید عبور کنیم. من هم اعتقاد دارم در جا‌هایی زیر ساخت مان ضعیف است، اما باید روی داشته هایمان سرمایه گذاری و همزمان ایرادات را رفع کنیم. وزارت گردشگری معاونت سرمایه گذاری دارد که حجم زیادی سرمایه گذاری زیر ساخت داریم. خوشبختانه بخش خصوصی وارد کار شده و انواع و اقسام سرمایه گذاری‌ها اعم از هتل، رستوران، شهر بازی، اسکله، تفریحات دریایی، کشتی را شروع کرده است. دولت هم از محل منابع موجود به این‌ها وام می‌دهد. ما نمی‌توانیم کشور را تعطیل کنیم وبگوییم برویم دنبال آموزش و زیرساخت و از ۱۰ سال دیگر تبلیغات را شروع کنیم بازار رقابت است باید در بازار حضور داشته باشیم و همه کار‌ها را همزمان جلو ببریم.
متاسفانه دیده می‌شود که گاهی مردم به توریست به چشم غاصب نگاه میکنند که از امکانات آن‌ها استفاده می‌کند، برای حل این موضوع چکار باید کرد؟سوال خوبی کردید، این فقط مربوط به ایران نیست همین چند هفته پیش که روز گردشگری بود مردم اسپانیا روی دیوار‌ها نوشته بودند: توریست برو خانه ات؟!. اینقدر حجم توریست در اسپانیا زیاد است که برای مردم دردسر شده است؟! ممکن است با ورود توریست مشکلاتی برای مردم به وجود بیاید، اما ما باید به مردم آموزش بدهیم که گردشگری را یک فرصت بدانند. چون مردم عادی از گردشگر پول در نمی‌آورند ناراضی اند، اما اگر مردم بومی غذای محلی، لباس، موسیقی و هر هنری که دارند را با ذائقه گردشگر تنظیم کنند و به گردشگر بفروشند به اندازه هتل دار برایش رضایت ایجاد می‌شود. باید مردم آموزش ببیند که از صنعت توریست پول در بیاورند. ما تجربه‌های موفقی در این زمینه داریم یک جایی مثل قشم مردم از حضور توریست ناراضی بودند الان همان مردم غذا و نان محلی و عروسک‌های بومی را به توریست‌ها می‌فروشند حتی در نمایشگاه‌ها برای جذب توریست شرکت میکنند. اگر به توریست خدمات بدهی برای تو نفع دارد. قبلا بیش از ۵۰ روستا و شهر مقاومت می‌کردند بعد از آموزش شغل‌های دیگرشان را کنار گذاشته اند و مشغول خدمت به توریست‌ها شده اند و کسب درآمد میکنند. صنعت توریست تنها صنعتی است که در همه جای کشور می‌تواند توسعه پیدا کند.
